PROPERE BERGEN

PROPERE BERGEN Binnenkort gaan we terug naar de bergen en hebben we terug heel wat mee in onze (dag)rugzak. Een algemene regel is : wat je meeneemt naar boven, neem je ook terug mee naar beneden. Om toch nog eens aan te geven hoe belangrijk dit is en in het kader van de zorg voor de natuur en het klimaat, toch nog eens een artikel daarover.

Actie “propere bergen”

Al meer dan 50 jaar heeft Alpenverein Österreich de actie “propere bergen” lopen. Meer dan 4 miljoen kilogram afval werd in de laatste 10 jaar (2012-2021) verzameld in het kader van opruimacties in de Oostenrijkse bergen. Als men al dit afval in 30 L rugzakken zou inpakken, en deze rugzakken naast elkaar zou plaatsen, heeft men een rij die van Innsbruck tot in het Pitztal reikt.

Afvalprobleem in de bergen

Bij tochten in de bergen is de belevenis in de natuur zoals mooie vergezichten en een mooie wandelomgeving, een belangrijk element. Afval, zij het nu flessen, papieren zakdoekjes of etensresten, verstoren dan het totale plaatje. Het is dus ook een esthetisch probleem dat omwille van een vertraagd ontbindingsproces in het hooggebergte, langer blijft bestaan dan in het dal. Bijkomend zorgt afval in de bergen ook voor een hygiënisch en ecologisch probleem : bij het ontbinden van afval, komen ook verontreinigende stoffen en microdeeltjes vrij met soms verstrekkende negatieve gevolgen voor de natuur. Eén enkele sigarettenpeuk bvb verontreinigt met zijn meer dan 100 giftstoffen (cyanide, blauwzuur, lood, kwik, …) tot 60 liter drinkwater. Vissen en amfibieën worden vergiftigd en ook eventueel vogels die de peuk verwarren met voedsel. Maar ook plasticzakken, blikjes en glasscherven kunnen dodelijk zijn voor dieren die in het wild leven.

Ontbindingsproces

Hoe hoger je in de bergen gaat, hoe gevoeliger het leven en het gebied worden en ook hoe langer de ontbindingsprocessen worden. De hieronder aangegeven tijdsperiodes van de ontbindingsprocessen zijn slechts indicatief omdat de werkelijke duur van veel factoren afhangt. Bacteriën zorgen voor een biologische afbouw van afgestorven dierlijke en plantaardige resten door verrotting en fermentatie. Deze micro-organismen in de humuslaag zijn zeer temperatuurgevoelig en onder +- 10° C niet meer actief. Bovendien wordt, hoe hoger men gaat, de vegetatie minder, de humuslaag dunner en het aantal micro-organismen in de bodem geringer. Wat in het dal relatief snel uit het gezichtsveld verdwijnt, blijft hoger in de bergen lang als “menselijk aandenken” zichtbaar.

Voorbeelden : bananen- of sinaasappelschillen : 1 tot 3 jaar // papieren zakdoek : 1 tot 5 jaar // sigarettenpeuk : 2 tot 7 jaar // kauwgom : 5 jaar // blikje of conservenblik : 50 tot 100 jaar // plasticfles : 100 tot 1000 jaar // plasticzak : 120 tot 1500 jaar // aluminiumfolie : 200 tot 400 jaar // babyluiers en dames hygiëneproducten : 500 tot 800 jaar // glazen fles : tot 10.000 jaar // piepschuim : tot 6.000 jaar // batterij : tot 1.000 jaar

En de menselijke behoeften ?

Beweging stimuleert de spijsvertering. Dat kan een reden zijn waarom bergsporters regelmatig geplaagd worden door menselijke behoeften, ook in de natuur. Maar wat wij dan in de natuur achterlaten, werkt als mest en kan alpine ecosystemen veranderen. Een andere overweging is, naast de mogelijke verontreiniging van grond- en oppervlaktewater, het risico op infectie voor andere levende wezens door bacteriën, virussen en parasieten. En niet in het minst is het ook een sociaal probleem als uitwerpselen een ergernis worden van andere bergsporters. Daarom is het des te belangrijk hoe een “behoefte” in de bergen wordt uitgevoerd. Met onderstaande aanbevelingen zou de “behoefte” in alpine gebied sociaal- en natuurvriendelijker moeten kunnen verlopen : - indien beschikbaar : altijd toilet-infrastructuur gebruiken - een afstand respecteren van wegen en wandelpaden - een afstand respecteren van waterlopen, beken, meren en watervallen - bij voorkeur echt toiletpapier gebruiken (breekt sneller af dan papieren zakdoekjes) - schuurtjes, hooibescherming- en andere landbouwgebouwtjes zijn geen toiletten - indien mogelijk : alles zoveel mogelijk proberen aan het oog te onttrekken (bvb onder een steen) - en dit geldt ook voor hondenuitwerpselen.

Bron : “Respekt am Berg” – Natur und Umwelt – Wissenswertes für Bergsportbegeisterte Alpenverein Österreich 2022